Dossier
Klimaatslimme landbouw
Met klimaatslimme landbouw, ofwel 'Climate-Smart Agriculture', kunnen we aan de stijgende vraag naar voedsel voldoen en tegelijkertijd werken aan productiemethoden voor gewassen die zijn aangepast aan een veranderend klimaat. We krijgen te maken met steeds extremere weersomstandigheden; niet alleen langdurige droogte, maar ook zware regenval. Wageningse onderzoekers bekijken hoe boeren daar beter op kunnen inspelen.
Klimaatslimme landbouw is door Nederland op de wereldwijde politieke agenda geplaatst bij de VN-top in New York in 2014. Ook politiek wordt het idee nu breed gedragen om de voedselproductie te verhogen en tegelijk het verbruik van grondstoffen daarbij flink te verminderen. De door Nederland gepresenteerde plannen zijn inmiddels door 75 landen omarmd.
Klimaatslimme landbouw in Nederland
Nederland kan, met Wageningen University & Research voorop, een sleutelrol spelen om ook in de toekomst de wereldbevolking op een milieuvriendelijke manier van voldoende gezond voedsel te voorzien. In Nederland wordt namelijk op hoog niveau kennis ontwikkeld over landbouw en klimaatslimme landbouw door samenwerking tussen bedrijfsleven, kennisinstellingen en overheid.
Nieuws over klimaatslimme landbouw
-
Ammoniakemissie in 2023 gedaald op Koeien & Kansen bedrijven
13 mei 2024 - Nieuws - De ammoniakemissie op de Koeien en Kansen-bedrijven in 2023 bedroeg gemiddeld 55 kg NH3/ha, wat 1 kg NH3/ha lager was dan in 2022. De reductie kwam voornamelijk door een verminderde toediening van drijfmest. Het aangescherpte doel voor 2023 werd gemiddeld net niet gehaald.
-
Onderzoek wijst op beperkte reductie van methaanemissie op Koeien & Kansen bedrijven
8 april 2024 - Nieuws - Een recent onderzoeksrapport duidt de uitdagingen rondom het verminderen van methaanemissies. Uit het rapport ‘Praktijktoepassingen (voer)managementmaatregelen op melkveebedrijven om de methaan- en ammoniakemissie te reduceren’ blijkt dat via voeding en management aanzienlijke vooruitgang geboekt kan worden bij ammoniakemissie. Een mogelijke reductie van maar liefst 30% ten opzichte van 2018 is in principe mogelijk. Echter, het verminderen van methaanemissie uit pensfermentatie blijkt een complexere opgave te zijn. -
Ammoniak en broeikasgassen meten op proefboerderij De Marke
2 april 2024 - Nieuws - Op proefboerderij De Marke van Wageningen University & Research (WUR) meten sensoren de ammoniak- en broeikasgasemissies van melkvee. Het onderzoek moet duidelijk maken of het systeem geschikt is om er milieuvergunningen voor veehouders op te kunnen baseren. Eenvoudig is het niet. -
Nieuw project beoordeelt methaanmitigerende voederadditieven en vetsupplementen
28 maart 2024 - Nieuws - Er is een ambitieus project gestart dat zich richt op de beoordeling van de werkzaamheid van methaan-mitigerende toevoegingsmiddelen en vetsupplementen in de zuivelproductie. Er is dringend behoefte aan betrouwbare schattingen van de werkzaamheid in de landbouwpraktijk en nationale inventarissen. Dit project integreert state-of-the-art modelontwikkeling met gelijktijdige praktijktesten van additieven. -
Koeien & Kansen-deelnemers blijven worstelen met methaanreductie
25 maart 2024 - Nieuws - Het grootste deel van de methaanemissie (CH4) op een melkveebedrijf komt voort uit pensfermentatie, waarbij voeding een cruciale rol speelt. Om inzicht te krijgen in de praktische toepassing van maatregelen die bijdragen aan het beperken van de methaanemissie, worden de Koeien & Kansen-bedrijven al een aantal jaren gevolgd. Echter, het blijkt dat het implementeren van deze maatregelen geen eenvoudige taak is. Soms werken de maatregelen zelfs tegenstrijdig of hebben ze een negatief effect op andere duurzaamheidsthema's -
Experimenteren met toepassen van nitraatresidu
6 maart 2024 - Nieuws - Onderzoekers van Wageningen University & Research hebben op basis van eerder onderzoek bekeken of nitraatresidu een rol kan spelen bij het inschatten van het uitspoelingsrisico van nitraat, en of het kan dienen als een hulpmiddel om de bewustwording van boeren over mineralenmanagement te vergroten. Komend jaar zal hiermee geëxperimenteerd worden op het bedrijf van de familie Oegema. -
Sensortesten leveren eerste succesvolle methaansensor
15 februari 2024 - Nieuws - Om de relatief lage methaanconcentraties in melkveestallen te kunnen meten, worden hoge eisen gesteld aan de meetapparatuur. Tot voor kort was er geen sensor beschikbaar die voor een acceptabele prijs deze lage concentraties betrouwbaar kon meten. Een traject van inventarisatie, testen en validatie door Wageningen Livestock Research heeft nu een eerste sensor opgeleverd die geschikt is voor dit doel. -
Nieuw stikstofbeleid, met emissiebudgetten voor ammoniak en methaan, krijgt vorm
2 februari 2024 - Nieuws - De contouren van een nieuw stikstof- en klimaatbeleid voor de landbouw krijgen vorm, bleek op het landelijk symposium ‘Bedrijfsspecifiek meten stalemissies met sensoren’ op 25 januari 2024 in Ede. In dat beleid werkt de overheid toe naar een nieuw vergunningensysteem waarbij niet maatregelen worden voorgeschreven, maar doelen: zoveel ammoniak en broeikasgassen mag een bedrijf uitstoten. Boeren krijgen alleen een vergunning als ze aannemelijk kunnen maken dat ze binnen het vergunde emissiebudget voor ammoniak en broeikasgassen produceren. -
Meetprotocol emissiemonitoring: nieuwe stap richting doelvoorschrift
25 januari 2024 - Nieuws - Een werkgroep samengesteld uit wetenschappers van Wageningen University & Research (WUR), TNO, het Vlaams Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek (ILVO) en de Vlaamse Instelling voor Technologisch onderzoek (VITO) heeft een nieuw protocol voor emissiemetingen in stallen opgesteld. -
Afbouw derogatie heeft forse economische impact
18 januari 2024 - Nieuws - In 2026 wordt de derogatie in Nederland afgeschaft, wat betekent dat er vanaf dat moment niet meer dan 170 kg N/ha dierlijke mest mag worden uitgereden. Vanaf 2023 wordt derogatie stapsgewijs afgebouwd. Binnen het project Koeien & Kansen zijn er in 2023 al 2 bedrijven als pilot gestopt met derogatie. Het stoppen met derogatie heeft een aanzienlijke impact voor deze bedrijven: het inkomen daalt met meer dan 29.000 euro.
Projecten
-
CEDERS
1 januari 2021 - Project - De vorming van broeikasgassen (BKG) op rundveebedrijven wordt sterk bepaald door het voedingsmanagement. Voedingsmanagement en productieomstandigheden verschillen sterk tussen landen, maar een transparante, transnationale aanpak bij het in kaart brengen van BKG-emissies ontbreekt. Om de situatie voor de Nederlandse rundveehouderij op een objectieve wijze in kaart te brengen en te verbeteren, is verfijning en eenduidigheid nodig rondom de berekeningsmethoden voor BKG-emissies. Dit geldt ook voor de internationale positie die de Nederlandse rundveehouderij en het daaraan verbonden bedrijfsleven inneemt. Ook is duidelijkheid nodig rondom de internationale verschillen in de gehanteerde BKG-berekeningsmethodieken en de nationale achtergronden hiervan. -
Verlagen van methaanemissie uit vleesvarkensstallen door een innovatieve techniek van mestverwijdering en -behandeling
1 januari 2021 - Project - De aanpak van emissies uit stal en opslag, heeft als doel om innovatieve technieken en maatregelen in stal, mest en verwerking voor emissiereductie te ontwikkelen en in de praktijk te implementeren, zodat de reductieopgaven in 2030 zijn gehaald. Het LNV onderzoeksprogramma Stal en Opslag bestaat uit Meten en monitoring (E) onderzoek (F), pilots en demos (G) en communicatie (H). Uit onderzoek moet blijken welke reductietechnieken werken en hoeveel emissiereductie dit oplevert. Naast onderzoek gericht op nieuwe stallen wordt ook gekeken naar kosteneffectieve aanpassingen aan bestaande stallen. De effecten van de reductieopties zullen in de praktijk worden getoetst en gedemonstreerd op pilotbedrijven en demobedrijven. Om te komen tot implementatie van reductiemaatregelen wordt kennis over nieuwe en bestaande maatregelen verspreid onder de doelgroep van veehouders en erfbetreders. De aanpak levert handelingsperspectief voor veehouders om emissies te reduceren en zetten aan tot toepassing. Dit onderzoek (F) richt zich op productie van ammoniakarme vloeistof uit mest waarmee mestputten van varkensstallen frequent gespoeld kunnen worden wat leidt tot reductie van NH3, CH4 en geur. -
Versterken kennis C- en N-stromen met continue bedrijfsmonitoring emissies en omgevingsfactoren
1 januari 2021 - Project - Het terugdringen van methaanemissie uit de veehouderij vereist op korte termijn inzicht in en toepassing van snel inpasbare technische maatregelen die geschikt zijn voor bestaande bedrijfsinrichtingen. Voor de langere termijn zijn fundamentele aanpassingen van productiesystemen noodzakelijk. Het vaststellen van de impact van emissiereducerende maatregelen vereist een integrale beoordeling, waarmee we bedoelen dat naast het effect op methaanemissie ook andere aspecten moeten worden meegenomen, waaronder ongewenste emissies (met name ammoniak, maar ook geur en fijnstof bij intensieve veehouderij), inpasbaarheid en adoptie op bedrijven, het perspectief op economische haalbaarheid, en dierenwelzijn. -
Cow Act: regionale uitwerking van de duurzaamheidsstrategie van Danone
28 september 2020 - Project - Belangrijkste uitdaging: hoe komen we tot een aanpak voor de landen Frankrijk, Spanje en Polen om het bereiken van de duurzaamheidsdoelen van Danone zowel op landelijk niveau als op boerderijniveau verder uit te werken en te implementeren? -
Duurzame Zuivelketen 2030
10 augustus 2020 - Project - De Duurzame Zuivelketen is het pre-competitieve programma van zuivelondernemingen en landbouworganisaties voor het verder verduurzamen van de melkveehouderij. In overleg met stakeholders en in nauwe afstemming met het ministerie van LNV zijn in 2019 nieuwe duurzaamheidsdoelen vastgesteld voor 2030 op de thema’s klimaatverantwoorde zuivelsector, continu verbeteren diergezondheid en dierenwelzijn, behoud van weidegang, biodiversiteit, grondgebondenheid, verdienmodellen en veiligheid op het erf.