Achtergrond

Dierlijke mest is een bron van nutriënten en organische stof, nodig voor de voeding van bodem en plant. Maar dierlijke mest is ook een belangrijke bron van emissies van ammoniak (NH3) en andere gasvormige verbindingen naar de atmosfeer.

Wat is stikstof?

Stikstof komt in de atmosfeer in verschillende verbindingen voor:

  • als N2 (milieuneutraal)
  • stikstofoxiden (NO en NO2), met name uitgestoten uit verkeer en industrie
  • als ammoniak (NH3), onder andere uitgestoten door de landbouwsector (in het bijzonder in samenhang met veehouderij)

Voor de landbouw geldt dat de grootste uitstoot ontstaat in de vorm van ammoniak (NH3). Ammoniak vormt zich met name waar mest en urine samen komen.

Waarom is reductie belangrijk?

Nederland heeft te maken met een emissieplafond. We zitten tegen dat plafond aan en dat belemmert de ontwikkelruimte voor bedrijvigheid in Nederland.

Als er te veel reactieve stikstof in de natuur komt, verzuurt de bodem. Hierdoor sterven bepaalde planten af. Natuurgebieden kunnen daardoor compleet veranderen. Want met de zeldzame planten verdwijnen ook dieren die daarvan leven zoals bijen en insecten, die op hun beurt weer belangrijk zijn voor de bestuiving van onze gewassen en onze voedselproductie.

Te veel reactieve stikstof heeft ook een nadelige invloed op onze gezondheid via de verontreiniging van de lucht en het grond-, oppervlakte- en drinkwater.

Wat kunnen we doen?

Het goede nieuws is, dat we met z’n allen iets kunnen doen aan het verlagen van de ammoniakemissie. Hierbij zal iedereen zijn steentje bij moeten dragen en alle kansen benutten. We kunnen andere technieken inzetten, maar ook anders werken met de aanwezige technieken.

We denken integraal, maar kiezen voor focus. Oplossingen kunnen in het hele proces zitten zoals bij de voerstrategie, de stallenbouw, het mestmanagement en de mesttoediening. In dit programma richten we ons op mesttoediening. Innovaties uit dit programma worden in een later stadium waar mogelijk verbonden aan gerelateerde initiatieven om tot integrale verbeteringen te komen.

Laten we zoeken nieuwe oplossingen zodat we klaar zijn voor de toekomst.

Wat zijn de ambities?

De Commissie Remkes adviseerde in 2020 om de uitstoot van stikstof tussen 2019 en 2030 met minimaal 50% te verminderen. Het pakket van maatregelen dat het kabinet in oktober 2020 presenteerde heeft tot doel om op 50% van de oppervlakte van de Natura 2000-gebieden onder de kritische N-depositiewaarden te komen.

De grootste opgave ligt bij de melkveehouderij waar emissies uit stallen en bij toediening van mest op grasland een groot aandeel hebben in de totale stikstofemissie uit dierlijke mest in de landbouw. Om deze emissie te verkleinen, moet nagegaan worden of reeds gedane aanpassingen in stallen nog werken of aanvullend onderhoud nodig hebben.

In combinatie met het voerspoor, nieuwe stalconcepten, mestbehandeling en toedieningstechnieken kan een substantiële reductie van de ammoniakemissie bereikt worden.