Interpretatie resultaten KringloopWijzer

Het model KringloopWijzer berekent de N-, P- en C-stromen van het melkveebedrijf en de verliezen daaruit. Het model bestaat uit een aantal aan elkaar gekoppelde rekenregels. Gevoed met bedrijfsspecifieke gegevens (input) worden daarmee de bedrijfsspecifieke waarden berekend, bijvoorbeeld de N-excretie, ammoniakemissie of de gewasopbrengst. Een model bootst de werkelijkheid na maar doet dat nooit perfect. De berekende waarden van de kengetallen wijken daarom af van de werkelijke waarden. De oorzaken van afwijkingen kunnen zijn:

1. Foute invoer van gegevens: bijvoorbeeld de verdeling van dierlijke mest over grasland en maïsland kan al dan niet bewust verkeerd zijn ingevoerd. We gaan uit van een correcte invoer door de melkveehouder en raden aan om met derden (studiegroep, adviseur) de invoerdata goed te controleren.

2. Fouten in de metingen: Metingen zijn niet foutloos en invoergegevens kunnen niet exact overeen komen met de werkelijkheid. De opgemeten hoeveelheid kuilgras kan te groot of te klein zijn of de werkelijke gehalten sporen niet exact met de kuilanalyses. Ook hier gaan we zoveel mogelijk uit van (geborgde) monsternames en bij opvallende afwijkingen kan er opnieuw bemonsterd worden.

3. Het rekenmodel: Een model, weergegeven als set rekenprocedures, bootst de werkelijkheid na maar doet dat niet precies door simplificaties of kennishiaten. Door berekende uitkomsten of tussenuitkomsten van de procedures te vergelijken met echt gemeten waarden kan iets gezegd worden over de nauwkeurigheid waarmee de rekenregels de werkelijkheid beschrijven. Regelmatig worden deze modellen gevalideerd, bijvoorbeeld binnen het project Koeien en Kansen.

4. Uitbijters: Wanneer als voorbeeld de grasopbrengst uitgezet wordt tegen de melkproductie per ha, worden ’uitbijters’ zichtbaar. De oorzaak kan liggen in een foute invoer (zie 1), verkeerde metingen (zie 2) of een uitzonderlijke bedrijfssituatie waardoor de rekenregels voor dat bedrijf niet realistisch zijn (zie 3) en de KringloopWijzer dus voor dit bedrijf (nog) niet deugt.

Wij werken verder aan een verbetering van de KringloopWijzer.

De generieke N en P gebruiksnormen van grasland met een beheersovereenkomst zijn (bijna) altijd hoger dan de daadwerkelijke onttrekking van N en P aan de bodem. Dat wil zeggen dat bij de huidige mestwetgeving er meer bemest kan worden dan er daadwerkelijk vanaf wordt gehaald. Dit zal in de praktijk niet gebeuren, omdat de beheersovereenkomst dit niet toestaat. De benutting van N en P zal op die graslanden hoog zijn, want er wordt (haast) niets bemest, maar er is wel een gewasopbrengst. De gewasopbrengst zal wel lager zijn dan van het (overige) productiegrasland. Hiervoor geldt dan ook een vergoeding.

De extra gebruiksruimte wordt vaak gebruikt voor het overige productiegrasland. En dat is in bedrijfsverband ook begrijpelijk. Een hogere bemesting van het productieland heeft vaak een lagere benutting tot gevolg, maar wel een (iets) hogere gewasopbrengst.

Of de daadwerkelijke onttrekking van N en P op bedrijfsniveau hoger dan wel lager is dan de generieke norm, hangt af van het aandeel grasland met een beheersovereenkomst en de extra opbrengst van het overige productieland.

Hoe groter het aandeel grasland met een beheersovereenkomst, des te groter de kans dat de KringloopWijzer geen hogere bedrijfsspecifieke norm zal laten zien ten opzichte van de generieke gebruiksnorm.

De huidige partijmetingen zijn onbetrouwbaar voor het vaststellen van de voeropname en excretie van de veestapel. Daarom wordt in de BEX uitgegaan van de VEM behoefte van de veestapel en wordt de ruwvoeropname berekend.

Vanuit de fosfaatexcretie wordt de fosfaatopname berekend. Van deze fosfaatopname is bekend hoeveel naar het bedrijf wordt aangevoerd. De overige fosfaatopname
komt dan van het eigen land en is dus de fosfaatproductie. Met de bekende P-gehalten in de gewassen kan dan de ds-opbrengst van het eigen land worden berekend.

Als verondersteld wordt dat de partij- en voorraadmetingen correct zijn kan er toch vanuit de excretie en voeropname een verschil ontstaan, omdat in de BEX berekening van de VEM behoefte wordt uitgegaan. Het verschil is dan de VEM die niet benut is voor de melkproductie.