Dossier
Agrarisch natuurbeheer
Agrarisch natuurbeheer is een concept waarbij agrarische ondernemers verschillende maatregelen nemen op en rond hun bedrijf ten gunste van natuur en landschap. Wageningen University & Research doet onderzoek naar het effectiever maken van agrarisch natuurbeheer, door betere maatregelen, een betere ruimtelijke planning en meer samenwerking tussen boeren en met terreinbeheerders.
Goed monitoren van de effecten blijft belangrijk, net als onderzoek naar een betere inpassing van natuur in de bedrijfsvoering, de motivatie van boeren en de beste manier voor de overheid om te sturen. Actuele vragen gaan onder andere over de organisatievorm met collectieven en over een betere verbinding met de maatschappij en de keten.
Nieuws over agrarisch natuurbeheer
-
Dubbeldoelrassen kansrijk binnen natuurinclusieve melkveehouderij
- Onderzoek toont potentie van Nederlandse rundveerassen voor duurzame landbouw. -
Handvatten voor een succesvol agrarisch natuurbeheer
- Het kabinet heeft vanaf 2026 structureel 500 miljoen euro per jaar extra beschikbaar gesteld voor agrarisch natuurbeheer. Onderzoekers van het Planbureau voor de Leefomgeving en Wageningen Environmental Research hebben naar aanleiding hiervan een policybrief over agrarisch beheer opgesteld. Hierin wordt aangegeven op welke wijze het Rijk kan zorgen voor een effectieve besteding van de 500 miljoen euro per jaar aan extra middelen. Effectieve besteding betekent dat agrarisch natuurbeheer een substantiële bijdrage levert aan realisatie van (inter)nationale natuur-, milieu- en klimaatdoelen. Voor volledig doelbereik is echter alleen agrarisch natuurbeheer niet voldoende. Er is ook generiek milieu- en waterbeleid en extra natuur nodig.
-
Ecologische effectiviteit van ANLb vraagt om grotere inspanning
- Het huidige Agrarisch Natuur- en Landschapsbeheer (ANLb) draagt lokaal bij aan biodiversiteit, maar is in de huidige vorm niet voldoende om de brede afname van boerenlandvogels en andere soorten te stoppen. Dat blijkt uit de ecologische evaluatie van het ANLb, die op 25 maart is gepresenteerd aan minister Wiersma van Landbouw, Visserij, Voedselveiligheid en Natuur (LVVN). -
Hoeveel kan natuurinclusieve landbouw bijdragen aan een duurzamer landelijk gebied?
- De landbouw in Nederland staat voor grote uitdagingen. Om problemen rondom stikstof, klimaatverandering, waterkwaliteit en biodiversiteit aan te pakken, zoekt de overheid naar duurzame oplossingen. Nieuw onderzoek van Wageningen University & Research laat zien dat natuurinclusieve landbouw hieraan een belangrijke bijdrage kan leveren. Maar hoe groot is die bijdrage? -
Meer kruidenrijk grasland: kansen voor het veenweidegebied
- Meer extensief beheerd kruidenrijk grasland: dat kan een sleutel zijn voor herstel van biodiversiteit in het veenweidegebied. In de regio Alblasserwaard-Vijfheerenlanden liggen er kansen om het areaal aan kruidenrijk grasland te vergroten. Dat is een van de conclusies van een meerjarig en veelzijdig onderzoek in dit veenweidegebied. -
Orde in de brede waaier aan visies op landbouw en natuur
- Er bestaat een brede waaier aan visies op de gewenste toekomst van landbouw en natuur. Ze zijn hoorbaar in een gepolariseerd debat over hoe die toekomst er uit zou moeten zien en hoe die toekomst bereikt zou moeten worden. Maar wat zijn nu precies de verschillen en overeenkomsten tussen al die visies? Voor de Landbouw-Natuurverkenning die het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) voorbereidt, brachten onderzoekers van Wageningen University & Research (WUR) de veelheid aan visies in beeld. -
Natuurinclusieve melkveehouders planten struweelhagen
- Afgelopen weken zijn bij Martijn en Ursula te Brake op Hoeve ’t Ros in het Woold bij Winterswijk en bij Gerbert en Linda Krukerink van melkveebedrijf Baneman in Geesteren, struweelhagen ingeplant. De struweelhagen vergroten niet alleen de biodiversiteit en verfraaien het landschap, maar spelen ook een functionele rol spelen in de bedrijfsvoering. -
Agro-innovatiecentrum De Marke plant Houtwal 2.0
- Op woensdag 7 februari werd de laatste hand gelegd aan een 350 meter lange houtwal 2.0 bij Agro-innovatiecentrum De Marke in Hengelo (Gld). De houtwal moet als voorbeeld dienen voor toekomstige houtwallen en houtsingels op melkveebedrijven die meer natuurinclusief willen gaan werken. Boeren kunnen straks op De Marke de voorbeeldhoutwallen komen bekijken. -
Huidige Europese regelgeving belemmert doelsturing natuurinclusieve landbouw
- Rijk en provincies zien veel potentie in doelsturing om verduurzaming van de landbouw in Nederland te bevorderen. Doelsturing geeft boeren speelruimte om zelf te kiezen welke maatregelen ze willen nemen en biedt mogelijkheden voor beloning. Op dit moment staat Europese regelgeving grootschalige invoering echter in de weg. Dat blijkt uit onderzoek van Wageningen Environmental Research. -
Wat we kunnen leren van natuurinclusieve boeren in Thailand en Nederland
- Voor een duurzamere toekomst moeten we aanzienlijk anders gaan eten. Onderzoekers van Wageningen University & Research (WUR) geven een voorproefje van verschillende voedselsystemen door te kijken naar plaatselijke initiatieven voor duurzame voedselproductie. Bijvoorbeeld biodiversiteitspositieve Nederlandse boeren en inheemse mensen in Thailand die hun eigen productiebos beheren.
Projecten agrarisch natuurbeheer
-
Kennisdesk thema Biodiversiteit in de kringlooplandbouw
- De thema-coordinator van dit thema is verantwoordelijk voor: de communicatie en afstemming met LNV, zowel beleidsdirecties als directie SK&I; het bewaken van de samenhang tussen de BO-projecten binnen het MMIP A5, met de PPS-projecten binnen het MMIP A5 en met overige relevante projecten binnen andere MMIPs; het opstellen van het werkplan en de jaarrapportage, ter verantwoording van het onderzoek dat is uitgevoerd; en communicatie naar externe partijen van het BO-onderzoek.
Activiteiten die bijdragen aan het realiseren van bovenstaande punten zijn oa een op een afstemming met projectleiders, organiseren van inhoudelijke bijeenkomsten met projectleiders, onderhouden van contact met LNV, opstellen werkplan en jaarrapportage. -
De bijdrage van agrobiodiversiteit aan gewasgezondheid op het agrarisch bedrijf
- De agrarische sector ziet het belang van biodiversiteit, zeker als verbinding tussen boer en burger en daarmee ook in verband met het maatschappelijk draagvlak voor de sector. Vragen liggen er vooral in de effectieve en betrouwbare toepasbaarheid van biodiversiteitsprincipes. In dit project werken agrarische sectoren aan het vergroten van kennis over (agro)biodiversiteit; voor een gezond en weerbaar teeltsysteem en met een nadrukkelijker bijdrage van natuurlijke vijanden. -
Biodiversiteitsmonitor Akkerbouw: in theorie en praktijk
- De akkerbouw kan een belangrijke bijdrage leveren aan het herstel van biodiversiteit. Om dat te realiseren is onder andere nodig dat biodiversiteitsprestaties meetbaar en inzichtelijk worden gemaakt en akkerbouwers weten wat ze kunnen doen om de biodiversiteit te verbeteren. Daarvoor is nodig dat biodiversiteitsprestaties meetbaar worden gemaakt en akkerbouwers weten wat ze kunnen doen om de biodiversiteit te verbeteren. De BiodiversiteitsMonitor Akkerbouw maakt deze prestaties meetbaar en maakt het mogelijk dat akkerbouwers daarvoor worden gewaardeerd en beloond door verschillende partijen. -
Monitoring van de habitatkwaliteit tbv ANLb
- Monitoring van ANLb richt zich tot dusver op de aantallen van de doelsoorten. Het primaire effect is evenwel beïnvloeding van de habitatkwaliteit. Dit project richt zich op het ontwikkelen van een monitoringssystematiek hiervoor. Voortbouwend op het in 2019 en 2020 ontwikkelde concept wordt dit jaar de volgende stap naar de praktijk gezet. -
Akkerrandenmengsels gebruikt bij boerencollectieven in Nederland
- In Nederland worden boeren met subsidies gestimuleerd om akkerranden aan te leggen voor natuur en plaagregulatie. Hiervoor worden diverse mengsels gebruikt per collectief en per regio. In dit project word een analyse uitgevoerd van de gebruikte mengsels en hun bijdrage aan biodiversiteit en natuurlijke plaagregulatie. -
GLB Transactiekosten Groen Blauwe architectuur
- De focus van het onderzoek is om inzicht te geven in de private transactie/organisatiekosten van collectief agrarisch natuurbeheer in Nederland in de context van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid. -
DiverIMPACTS
- Gewasdiversiteit in tijd en ruimte kan sterk bijdragen aan resource efficiency, fysieke opbrengst en robuustheid van landbouwproductiesystemen. Dit project brengt de voor- en nadelen en de belemmeringen voor de toepassing van een hogere gewasdiversiteit in kaart. Door een ketengerichte aanpak worden mogelijkheden ontwikkeld om de gesignaleerde belemmeringen op te heffen. -
Effectiever ANLB door agrarische professionaliteit
- Vorig jaar heeft de evaluatie van het agrarisch natuurbeheer plaatsgevonden. Deze evaluatie bestond onder andere uit een landelijke analyse van de ruimtelijke samenhang van het beheer. Dit jaar wordt deze analyse nogmaals uitgevoerd, maar dan op het schaalniveau van de agrarische collectieven. Dit maakt het mogelijk om te onderzoeken of er een verband is tussen de professionaliteit van de agrarische collectieven en de ecologische effectiviteit waarmee het beheer wordt uitgevoerd. -
Proef biologische strokenteelt in Valthermond
- Onderzoekers van Wageningen Universiteit en Research (WUR) doen onderzoek naar biologische strokenteelt bij proefboerderij 't Kompas in Valthermond. Op een proefakker worden stroken met verschillende gewassen geteeld, zoals aardappel, gerst, suikermais en grasklaver. Er wordt onderzocht wat dit betekent voor de opbrengst, ziekten en plagen, de biodiversiteit en de kwaliteit van de bodem. -
Herleven van agro-ecologische tradities in kloosters
- Het Dominicanenklooster in Zwolle wilde onderzoeken wat haar rol kan zijn in het stimuleren van agro-ecologische landbouw in de omgeving van Zwolle. In dit project hebben verschillende studenten onderzoek gedaan naar de agro-ecologische kennis en praktijken binnen het Dominicanenklooster en andere kloosters en hebben zij gekeken hoe deze praktijken versterkt kunnen worden.
Gerelateerde dossiers
-
Agroforestry
De term agroforestry wordt vaak gebruikt voor landbouwsystemen waarin houtigen, zoals bomen en struiken, worden gecombineerd met landbouwgewassen of... -
Multifunctionele landbouw
Multifunctionele landbouw is een verzamelbegrip voor bedrijven die hun agrarische productie en omgeving combineren met het leveren van diensten aan de...