Nieuws

Ervaringen eerste jaar “Boeren bij Hoog Water”

Gepubliceerd op
21 juni 2021

Op de Hoogwaterboerderij van KTC Zegveld is vanaf 2020 het grondwaterpeil verhoogd om de bodemdaling te beperken en de emissies van broeikasgassen te reduceren. Het doel is uiteindelijk een verdienmodel voor de melkveehouderij in veenweidegebieden te realiseren bij hoge grondwaterstanden.

Daarvoor wordt op de proefboerderij Zegveld op ruim 50 ha systemen vergeleken bij een lage (als referentie) en hoge grondwaterstand (streefpeil is 20 cm beneden maaiveld) met verschillende koeienrassen (Holstein, Jersey en Blaarkop).Hierdoor leren we steeds meer over de relaties tussen grondwaterstand - bodem - draagkracht - gras - en dierprestaties.

Leerervaringen in het eerste jaar:

- Realiseren van grondwaterstand en waterberging

Het grondwaterpeil wordt geregeld met een waterinfiltratiesysteem met druk (druk drainage) via drainbuizen. Het verhogen van de grondwaterstand naar -20 cm op alle percelen van de Hoogwaterboerderij van KTC Zegveld is uitdagend en grensverleggend, maar lukt niet zomaar. De bodem heeft een jaar of meer nodig om goed te reageren op waterinfiltratie. Zo waren er enkele percelen die in vergelijking met de andere percelen een hoog grondwaterpeil goed konden vasthouden. Deze percelen waren al een jaar eerder vernat. De verwachting is dat de waterinfiltratie op de andere percelen in het tweede jaar effectiever zal zijn door meer sponswerking. Onderzoekers benadrukken dat de bodem/waterprocessen over meerdere jaren gevolgd moeten worden voordat ze conclusies kunnen trekken over het effect van grondwaterbeheer op grondwaterstanden.
De bergingscapaciteit bij een hoger grondwater- en slootpeil neemt af, maar een hevige zomerbui werd door een mogelijk verbeterde sponswerking toch goed verwerkt.

- Draagkracht en veeras

Een hoger grondwaterpeil resulteert, zoals verwacht, in een hoger bodemvochtgehalte en een lagere draagkracht. In de praktijk blijkt inmiddels dat de koeien de meeste tijd toch prima naar buiten konden in het natte voorjaar van 2021. Verder zijn er nog geen verschillen te zien tussen de verschillende koerassen qua melkproductie en diergezondheid die direct te linken zijn aan een hoog grondwaterpeil. Er worden drie verschillende koerassen onder natte omstandigheden met elkaar vergeleken, om te bepalen welk type koe het meest rendeert bij een hoog waterpeil. Het gaat hier om Holsteins, Jerseys en Blaarkoppen. Daarnaast wordt een groep Holstein koeien op een laag waterpeil gehouden, als referentiegroep.

- Verdienmodel

Het eerste jaar is duidelijk een inregeljaar. In 2021 verwachten we duidelijke verschillen in grondwaterpeil te zien tussen de systemen en daardoor verbanden te leggen tussen grondwaterpeil-draagkracht-grasproductie-graskwaliteit-melkproductie en gevolgen door vertrapping of rijschade en verdienmodellen. Oriƫnterende berekeningen zijn gedaan om een saldoverlies te compenseren met een vergoeding voor klimaatwinst (Carbon Credits). Deze berekeningen zullen verder onderbouwd moeten worden.

Meer informatie

Het onderzoek wordt uitgevoerd door onderzoekers van Wageningen Universiteit en Onderzoek, Louis Bolk Instituut, PPP Agroadvies en KTC Zegveld in opdracht van het Veenweide Innovatie Centrum. Het onderzoek is mogelijk gemaakt met financiering van Provincie Utrecht, Provincie Zuid-Holland, LTO, het Waterschap Amstel, Gooi en Vecht, Hoogheemraadschap van Rijnland, Hoogheemraadschap de Stichtse Rijnlanden en Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard.

Meer informatie is te vinden op de website www.hoogwaterboerderij.nl of download hier direct de leerervaringen: Living Lab Boeren bij Hoog Water, jaar 1 in een notendop.