Nieuws

PPS Betere stal, betere mest, betere oogst

Gepubliceerd op
28 januari 2021

In samenwerking met partners uit de agrarische sector, het Nederlands Centrum Mestverwaarding, het ministerie van LNV en vijf provincies start WUR een nieuw onderzoeksprogramma voor de betere benutting van meststromen uit nieuwe stalsystemen: Betere Stal, betere mest, betere oogst. Doel van deze publiek-private samenwerking (PPS) is een sterke en circulaire landbouw die mest ten volle benut als waardevolle voedingsstof voor gewassen en als grondstof voor biogas. Hierdoor kan een forse reductie gerealiseerd worden ten aanzien van kunstmestgebruik, wegspoelen van nutriënten naar oppervlakte- en grondwater en de uitstoot van stikstof en broeikasgassen.

Nieuw onderzoek naar verwaarding van mest uit nieuwe stalsystemen

Bij het streven naar kringlooplandbouw in Nederland met minimale emissies naar het milieu zijn er twee belangrijke ontwikkelingen: nieuwe stalsystemen in de rundvee-, varkens- en kalverhouderij (t.b.v. emissiereductie door o.a. scheiden van feces en urine aan de bron) en juiste veldtoepassingen in de tuin- en akkerbouw (b.v. precisielandbouw).

Nauwere afstemming leveranciers en afnemers

De meststromen uit nieuwe stallen bieden grote kansen om integraal winst te behalen. Een nauwe afstemming tussen leveranciers van stalsystemen, veehouders, mestverwerkers, loonwerkers en telers van gewassen is hiervoor nodig. Bij de verwaarding van de nieuwe meststromen is het bijvoorbeeld van belang dat deze aansluiten bij de behoefte van de afnemers (biogasproducenten, akkerbouwers) zonder dat er afwenteling van emissies plaatsvindt.

De betere aansluiting van de mestproducten tussen stal en veld kan voor de veehouderij, biogasproducenten en akkerbouwers een economische waarde opleveren. Onder anderen hierdoor zal de druk op de mestmarkt kunnen afnemen en daarmee ongewenste milieubelasting. Een beter en gerichter gebruik van dierlijke mest verhoogt de nutriëntenbenutting, waardoor het risico op uit- en afspoeling afneemt. Kringlopen worden eerder gerealiseerd waardoor onnodige logistieke bewegingen worden voorkomen. Veehouders worden gemakkelijker grondgebonden en de uitstoot van stikstof en broeikasgassen wordt over de hele keten fors lager.

‘Nieuwe’ mestproducten

Het scheiden van stalmest in feces en urine levert ‘nieuwe’ mestproducten op. In de regel zijn er organische fracties en waterige fracties. Beide fracties zijn kansrijk om tot een hogere waarde te komen. In de PPS zal onderzocht worden hoe deze ‘nieuwe’ mestproducten zo goed mogelijk aansluiten bij de toepassing in het veld en gewas, en hoe de totale stikstofuitstoot en klimaateffecten in de keten geminimaliseerd kunnen worden.

Het programma bestaat uit vijf werkpakketten:

  • WP1: Stalsystemen en opslag
  • WP2: Verdere bewerking van de meststromen, inclusief biogasproductie
  • WP3: Toepassing van meststoffen in het veld
  • WP4: Duurzaamheidseffecten (integraal)
  • WP5: Communicatie (incl. kennisverspreiding)

Afstemming met andere onderzoeksprogramma’s

Er lopen reeds verschillende onderzoeksprojecten en regionale initiatieven die allemaal een belangrijke bijdrage leveren aan een duurzame en circulaire landbouw. Deze acteren vooral op het niveau van één schakel in de keten of vanuit de behoefte van het veld. In het nieuwe onderzoeksprogramma Betere stal, betere mest, betere oogst wordt de slag naar de hele keten gemaakt.

Kennis uit deze lopende projecten en initiatieven zal worden benut, zoals bijvoorbeeld met betrekking tot kwaliteitskenmerken en kengetallen over de verschillende mestproducten of van mestverwerkingsprocessen. Met de PPS NL Next Level Mestverwaarding en andere lopende projecten worden de activiteiten en de aansturing één op één met elkaar afgestemd.

Voor praktijkdemonstraties zal nauw worden samengewerkt met praktijknetwerken in de provincies (zoals bijvoorbeeld Mineral Valley Twente, Vruchtbare Kringloop in diverse regio’s of Brabant Bemest Beter) en initiatieven vanuit de landbouwsectoren zelf en van de projectpartners.