Project

Pilots mineralenconcentraat

Sinds de jaren zestig is de (intensieve) veehouderij in Nederland flink gegroeid.

Met deze groei ontstond een productie aan dierlijke mest die groter was dan eigen landbouwgronden in Nederland vanuit milieukundig oogpunt konden verdragen. Met de diverse mestwetgevingen werd het overschot aan dierlijke mest steeds meer voelbaar op de mestmarkt. Hoge afzetkosten waren het gevolg. Mestbe- en verwerking kwamen steeds meer in beeld om dit overschot binnen andere landbouwsectoren of buiten de landbouw verantwoord te kunnen plaatsen. Als gevolg van de huidige gebruiksnormen voor dierlijke mest wordt de mineralenbehoefte (vooral N) van gewassen veelal gedekt door naast deze dierlijke mest kunstmest in te zetten tot aan de grenzen die door de nitraatrichtlijn gesteld worden.

Uit mestbe- en verwerking komen producten voort die gelijkwaardig zijn aan kunstmeststoffen, maar die niet als zodanig aangemerkt worden. Dit betekent dat elk bewerkt of verwerkt product voortkomend uit mest valt binnen de werkingssfeer van de eerder genoemde gebruiksnorm voor dierlijke mest.

Met de Europese Commissie is een traject voorbereid om op basis van een aantal pilots de landbouw- en milieukundige effecten van het mineralenconcentraat ten opzichte van kunstmest in beeld te brengen. Dit bij gebruik van het concentraat bovenop de norm voor dierlijke mest maar binnen de gebruiksnormen voor stikstof en fosfaat. Op basis hiervan wordt in overleg met de EC besloten over een eventuele “opwaardering” van mineralenconcentraat uit dierlijke mest.

De inspanning van landbouwbedrijfsleven en LNV/VROM om een traject te bewandelen om mineralenconcentraat opgewaardeerd te krijgen tot kunstmeststof past niet alleen in het streven om tot een verantwoorde afzet van dierlijke meststoffen te komen, maar is ook ingestoken vanuit het streven om mineralenkringlopen verder te sluiten en bij te dragen aan de klimaatproblematiek (reductie broeikasgassen). Hiermee is het zowel voor de intensieve veehouderij als voor de melkveehouderij van belang.

Om de discussie over het mineralenconcentraat als kunstmestvervanger met de Europese Commissie te kunnen voeren wordt een onderzoeksdossier aangelegd. Dit dossier zal bestaan uit een viertal deelonderzoeken:

  1. Monitoring mestverwerking: dit onderzoek levert een rapport op met daarin een procesbeschrijving van de deelnemende mestverwerkingsinstallaties en de verzamelde meetgegevens (mineralenconcentraat uit omgekeerde osmose en de samenstelling van alle andere eindproducten, zoals de dikke fractie). Tevens wordt per verwerkingsinstallatie een massabalans van nutriënten en zware metalen gepresenteerd.
  2. Toetsing landbouwkundige en milieukundige effecten van het gebruik van mineralenconcentraten. In dit onderzoek wordt de stikstof-, fosfaat- en aliumwerking van het mineralenconcentraat op verschillende gewassen en grondsoorten onderzocht. Tevens worden de nitraatuitspoeling, gasvormige N-emissies en N-mineralisatie in beeld gebracht.
  3. Markt-/gebruikersonderzoek naar alle eindproducten, inclusief de vaste fractie, waarbij wordt gekeken naar de ervaringen van vervoerders, intermediairs en eindgebruikers (agrariërs) en de economische haalbaarheid van de ondernemingen die de mineralenconcentraten produceren.
  4. Life Cycle Analysis. Voor iedere pilot wordt een Life Cycle Analysis (LCA) uitgevoerd ten aanzien van alle eindproducten, waaronder de vaste fractie. De LCA vergelijkt onder andere het productieproces van het concentraat met het productieproces van kunstmest.

Tot slot wordt een totaalsynthese van alle vier de onderzoeksopdrachten gemaakt.

Uitvoerende instelling

Alterra, Wageningen UR Livestock Research, Praktijkonderzoek Plant en Omgeving, LEI (allen onderdeel van Wageningen UR), in samenwerking met LNV, VROM en bedrijfsleven.

Financiers

Ministerie van EL&I, Ministerie van VROM, Productschap Zuivel en Productschappen Vee, Vlees en Eieren

Nieuws

Producten

Meer informatie over producten en tools >>

Of google op de titel van het netwerk.

Projectleiders   

Gerard Keurentjes (Ministerie van LNV)

tel: 06-48130894

Gerard Velthof (Alterra)

tel: 0317-486503