Nieuws

Optimaal bemesten op klei/veengrond doe je zo

Gepubliceerd op
27 februari 2023

Een zorgvuldige bemesting van het grasland zorgt voor een betere stikstofbenutting en daardoor een hogere, kwalitatief betere gewasopbrengst. Goede drijfmesttoediening leidt bovendien tot lagere kunstmestkosten en minder ammoniakemissie. Maar wat is goed en hoe moet het niet? Deze voorbeelden en tips bieden houvast. Een toelichting vind je onderaan.

(1) Houd de mest ín de sleufjes, maar zorg dat de sleuven voldoende gevuld zijn.

Foto 1.a. Fout; mest stroomt over sleuf
Foto 1.a. Fout; mest stroomt over sleuf

Foto 1.b. Fout: sleuf staat droog
Foto 1.b. Fout: sleuf staat droog

Foto 1.c. Goed: Netjes bemest
Foto 1.c. Goed: Netjes bemest

(2) Houd het gras schoon.

                Foto 2.a.: Fout: Gras besmeurd met mest
                Foto 2.a.: Fout: Gras besmeurd met mest

                Foto 2.b.: Fout: na 1 week - mest is met gras meegegroeid
                Foto 2.b.: Fout: na 1 week - mest is met gras meegegroeid

                Foto 2.c.: Fout: na 1 week - gras onder mest is dood
                Foto 2.c.: Fout: na 1 week - gras onder mest is dood

                Foto 2.d.: Goed: schoon gras
                Foto 2.d.: Goed: schoon gras

                (3) Zorg voor gladde sleufranden.

                          Foto 3.a.: Fout: rafelige sleufranden
                          Foto 3.a.: Fout: rafelige sleufranden

                            Foto 3.b.: Goed: gladde sleufranden
                            Foto 3.b.: Goed: gladde sleufranden

                            (4) Voorkom overlap.

                            Foto 4.a.: Fout: overlap op de geer
                            Foto 4.a.: Fout: overlap op de geer

                            Foto 4.b.: Fout: overlap van rijbanen
                            Foto 4.b.: Fout: overlap van rijbanen

                            Foto 4.c.: Goed: geen overlap
                            Foto 4.c.: Goed: geen overlap

                            Voorafgaand aan bemesting

                            Beoordeel het perceel en de mest. Bekijk de dichtheid van de zode. Rij iets rustiger bij een ‘open’ zode. Een te nat of te droog perceel geeft meer kans op rijschade en rafelige sleuven. Bij natte klei- en veengrond is het risico van opentrekkende sleufjes groter. Techniek met beperkte snijwerking in de zode is dan vaak beter. Hou rekening met bufferstroken. Meng de mest homogeen en verdun de mest eventueel met water. Bepaal de mestdosering aan de hand van wettelijke voorschriften en omstandigheden en stel de diepte van de sleuven daarop af. Gebruik mestanalyses als deze voorhanden zijn.

                            Tijdens bemesting

                            Op klei- en veengrond mag je de mest op of in de grond aanbrengen. De strookjes zijn maximaal 5 cm breed en liggen minimaal 15 cm uit elkaar. Gebruik daarvoor een sleepvoetmachine, sleufkouterbemester of een zodenbemester. Een nadeel bij de sleufkouter en zodenbemester is soms het open blijven staan en het uitdrogen van de sleuven. Bij ondiep werken en (verdunde) mest buiten de sleufjes, kan besmeuring van het gras met mest een nadeel zijn. Hoe kleiner het contactoppervlak van de mest met de lucht, hoe minder stikstof in de vorm van ammoniak eruit vervliegt. Zo komt er meer voedingsstof ten goede aan het gras. Bij voldoende verdunning trekt de mest, en dus stikstof, sneller in de grond met eenzelfde effect.

                              Afbeelding: Schema sleepvoet en sleufkouter.
                              Afbeelding: Schema sleepvoet en sleufkouter.

                              • Kies voor een werkdiepte die past bij de mesthoeveelheid: diep genoeg, zodat de mest er niet over de sleuf stroomt. Maar niet té diep, want dan wordt de bodem onnodig diep doorsneden.
                              • Verdun de mest met water als de mest niet in de sleufjes past; minimaal 1 deel water op 2 delen mest volgens de technische voorschriften.
                              • Stel de druk, de mestgift en de stand van de kouter af op de omstandigheden. Bij droog weer blijven sleuven langer open staan. Hoe rechter de stand van de kouter, hoe smaller de sleuf en hoe minder ammoniak er uit de mest vervliegt.
                              • Zorg dat de sleuven van de buitenste rijen en in de rijsporen diep genoeg zijn. Geavanceerde bemesters volgen per twee elementen de bodem.
                              • Breng de mest dicht bij de grond aan en rij rustig, zodat de mest niet opspat tegen het gras. Mest die over de sleufjes stroomt of aan het gras blijft kleven, groeit mee naar boven of verstikt het gras. Weidekoeien nemen minder gras op met een lagere melkgift als gevolg. Een graskuil met mestresten is lastiger te conserveren en de koeien laten het besmeurde gras liggen.
                              • Bij gladde sleufranden blijft er minder mest aan de rand hangen en is er minder contact met de lucht. Scherpe, goed afgestelde kouters zijn een must.
                              • Werk bij voorkeur met sectieafsluiting en GPS om overlap op de geer, de kopakker of van de rijbanen te voorkomen. Let op een goede aansluiting van de banen.

                              Werkresultaat na een week

                              Beoordeel een week na bemesting het resultaat. Is het gras schoon en niet te veel bedekt met mest, of is er ruimte voor verbetering? Netjes werken levert drie- tot vierhonderd kilo extra drogestofopbrengst per hectare grasland op. Met een ruwvoerprijs van twintig cent per kg drogestof is dat zestig tot tachtig euro per hectare. Dit vertegenwoordigt een waarde van 1,09 tot 1,45 euro per kuub mest. Kwaliteit gaat boven kwantiteit!

                              Demo bijwonen?

                              Innovatieprogramma Bemest op z’n Best richt zich op het halveren van de ammoniakemissie bij de toediening van mest in de landbouw. De focus ligt op (technische) innovaties en het verbeteren van de werkwijze bij toediening van mest. Ideeën daarvoor halen we op uit de praktijk, toetsen we samen met de belanghebbenden en tonen we tijdens demo’s in het veld. Wil je een demo bijwonen? Dat kan! Kijk bij Actueel voor komende demodata. Doe je mee?