Landwinning met bagger goed voor sloot en boer

De sloten worden breder en het land wordt minder, dat is de trend met het huidige slootonderhoud door baggerspuiten. Met het wegvallen van het melkquotum zijn veel boeren aan het uitbreiden en aangezien de veestapel veelal harder groeit dan het grondoppervlak telt elke meter. Ons land in sloot laten veranderen is geen optie, dus moeten de rollen omgedraaid worden.

Dit speelt ook in de veenweiden waar door  'afkalving' en slootonderhoud de sloot te breed wordt, tot meer dan vier meter, constateert netwerk begeleider Teus Verhoeff van PPP-Agro. 'Terwijl de ideale veensloot twee tot maximaal vier meter breed hoort te zijn, een glooiende slootkant heeft,  er 40 cm water in staat en het land 40 tot 60 centimeter boven het waterpeil ligt. Dat is niet overal het geval, vooral niet in de veenweiden.'

Proef rondom het benutten van bagger

Aan baggerspuiten kleven nog meer nadelen. In bagger zit veel stikstof en daar zitten we in het najaar niet op te wachten. Ook ontstaat veel bagger door afkalving. Vandaar deze proef waarbij het praktijknetwerk de bagger zinvoller wil benutten door de slootkant te verstevigen en land te winnen. Om dat voor elkaar te krijgen is op Zegveld over een lengte van 100 meter in de sloot op een halve meter van de kant een worteldoek gespannen. Het doek is op de bodem gedrukt door zandslurven en drijvend gehouden door een pvc-buis. Het doek zorgt ervoor dat de bagger op zijn plek blijft als er gebaggerd is en het water er wel uit kan. Ook zijn er om de twee meter afrasteringspalen in de sloot gedrukt om het doek op zijn plek te houden. De ruimte tussen het doek en de slootkant is vervolgens opgevuld met verse bagger. Als dit is ingedroogd wil het netwerk het verder opvullen met gerijpte bagger, totdat het voldoende hoogte heeft. Daarna kan er beplanting op aangebracht worden.

Om dit kans van slagen te geven zijn er wel enkele belangrijke voorwaarden. De koeien kunnen er niet staan. Zeker het eerste jaar moet de kant uitharden. Dat is op te lossen door een strip en drinkbakken te plaatsen. Ook kan je een stuk slootkant wel voor koeien bereikbaar maken. Belangrijk is om van te voren een goed plan te maken.

De kosten komen op zo'n twintig euro per vierkante meter. Dit zal bij grootschalige opzet en gebruik van ander materiaal, zoals eigen natuurhout tot de helft minder kunnen zijn.

Landwinning is kostbaar

Toch is de landwinning kostbaar en wordt het pas op de lange termijn terugverdiend. Meer grond voor grondgerelateerde subsidies, meer grondwaarde, meer land voor mestaanwending en meer grasopbrengst of bloemen in combinatie met slootkantenbeheer. Deze opbrengsten gaan met dubbeltjes per vierkante meter, maar voor de lange termijn is het rendabel.

Daarnaast zijn er nog andere voordelen die minder hard zijn. Er is geen verdere afkalving van de slootkanten, waardoor er minder baggervorming is en de sloten schoner blijven.