Nieuws

Najaarsgras: Inkuilen of stalvoeren

Gepubliceerd op
14 december 2020

Koeien & Kansen melkveehouder Geert Stevens stond dit najaar voor de vraag: "Wat doe ik met al het gras in het land? Ga ik het inkuilen of via stalvoeren direct vers vervoederen”. Steven koos voor stalvoeren. Hoe pakte deze financieel en technisch uit voor dit bedrijf?

Stalvoeren en beweiden

Door het relatief warm najaar bleef het gras lang groeien op de beweidingspercelen en de graspercelen op afstand. Het aanbod was dusdanig hoog dat Geert Stevens inschatte dat hij dat via beweiding niet meer volledig kon benutten. De ervaring leert dat in het najaar met beperkt weiden, niet heel veel extra weidegras in de koeien kan worden gestopt en met een aantal graspercelen op afstand viel de keus op stalvoeren in combinatie met weidegang.

Rantsoen adequaat aangepast

Op 12 oktober is Stevens met het stalvoeren begonnen. Geleidelijk werd het aandeel vers gras opgeschroefd van 5,5 kg ds per koe per dag naar 8,5 kg ds per koe per dag, waarvan 3 kg ds via weidegang, naast graskuil, mais en krachtvoer. De kilo eiwitmeel die werd gevoerd voorafgaand aan het stalvoeren is uit het rantsoen gehaald. Als aanvullend krachtvoer is gekozen voor een energiebrok met een lagere DVE en een negatieve OEB. Dit waren rantsoenaanpassingen gericht op het handhaven van de stikstofbenutting. De loonwerker zorgde dagelijks voor de oogst van het gras en het lossen voor het voerhek. Doordat veelal midden op de middag gemaaid werd, kon Stevens het gras droog aanbieden.

Voerwinst

Op de Koeien & Kansen bedrijven wordt maandelijks een voerweek uitgevoerd. In zo'n voerweek worden exacte voeropname en melkproductie vastgelegd. Hiermee kan de voerwinst worden berekend, wanneer van de melkopbrengsten de voerkosten worden afgetrokken.

De kostprijs voor het eigen geteeld ruwvoer zijn vastgesteld door de werkelijke teelt-  en bewerkingskosten toe te rekenen aan de verschillende eigen geteelde ruwvoeders. De grond wordt ingerekend tegen pachtprijs, gecorrigeerd voor de waarde van de mestplaatsingsruimte.

Door de toepassing van deze systematiek heeft gras drie prijsniveaus. Als vers gras op stam afgeweid door de koeien is de prijs 6,33 ct per kg ds. Als vers gras via de loonwerker voor het voerhek gebracht 19,25 ct per kg ds en als graskuil voor het voerhek 14,31 ct per kg ds. De snijmais kost per kg ds 11,07 ct. Het krachtvoer wordt tegen aankoopkosten ingerekend.

De melkprijs is berekend met een vaste vet-, eiwit- en lactoseprijs, waarmee melkprijswijzigingen in de periode geen invloed hebben op de vergelijking.

Periode voor stalvoeren stalvoeren Periode na stalvoeren
Rantsoen (kg ds / dag)
Gras - beweiden 5,5 2,5 -
Gras - stalvoeren - 6,1 -
Graskuil 7,5 4,1 10,3
Mais 3,6 4,4 5,4
Krachtvoer 5 4,2 5,9
Kg KV / 100 kg meetmelk 18 16 23
Melkproductie
Kg meetmelk / koe 30,2 29,6 28,7
%-vet 4,68 4,28 4,80
%-eiwit 3,62 3,70 3,57
N-efficiëntie melkkoeien (%) 26,4 28,2 28,5
Financieel
Voerwinst / 100 kg meetmelk 21,95 euro 21,32 euro 19,21 euro
Voerwinst per week 4.349 euro 4.203 euro 3.688 euro

Najaarsgras rechtstreeks voor het voerhek

Wanneer niet voor stalvoeren zou zijn gekozen had eerder de overgang moeten worden gemaakt naar het winterrantsoen, waarvan de voerwinst aanmerkelijk lager uitvalt. De kosten voor de stalvoedering bedroegen omgerekend naar een hectareprijs € 110 per hectare. Wanneer het gras in balen was gestopt waren de kosten in loonwerk uitgekomen op ca. € 150 per hectare. In totaal is 17 ha gras in 3 weken vervoederd. 

Door adequaat het rantsoen aan te passen aan meer gras, is de stikstofefficiëntie zelfs toegenomen ten opzichte van de periode voor de stalvoedering van vers gras. Wanneer het gras zou zijn ingekuild en later vervoederd is deze efficiëntie zeer waarschijnlijk niet te realiseren. Daarnaast zijn de inkuil- en conserveringsverliezen hoger dan de oogstverliezen van vers gras.

Kortom, wanneer de situatie zich volgend jaar weer voordoet gaat het najaarsgras weer rechtstreeks voor het voerhek voor maximale verwaarding van het najaarsgras.