Nieuws
Vogelgriep bij wilde vogels – stand van zaken voorjaar 2025
Afgelopen voorjaar bleef het betrekkelijk rustig met meldingen van vogelgriep onder wilde vogels in Nederland. Het hoogpathogene H5N1-virus was niet helemaal verdwenen, maar verhoogde sterfte bleef uit onder de kolonies broedende meeuwen en sterns. In eerdere broedseizoenen werden deze vogels zwaar getroffen. Sinds eind mei zien verschillende organisaties die betrokken zijn bij de monitoring van vogels, lokaal toch enkele zorgwekkende ontwikkelingen. Reden om ook gedurende de zomer alert te blijven, aldus de organisaties.
Bij de monitoring van vogelgriep onder wilde vogels zijn diverse organisaties betrokken. De testen van levende, voor onderzoek gevangen en bemonsterde, vogels worden hoofdzakelijk uitgevoerd door het Erasmus MC. Dood gevonden vogels worden getest door Wageningen Bioveterinary Research (WBVR). De inzet van een groot aantal mensen in het veld, waaronder vogelringers en -onderzoekers, terreinbeheerders en een omvangrijk netwerk aan overige oplettende waarnemers, is daarbij onmisbaar. Via hen komen tijdig signalen binnen over waar wat speelt in het veld.
Recente gevallen
In de afgelopen weken kwamen er vooral uit Zeeland meerdere meldingen. Zo werden er in het Noordervroon bij Westkapelle zeker 85 dode vogels gevonden en opgeruimd door medewerkers van Deltamilieu Projecten. Het betrof voornamelijk circa één jaar oude zilvermeeuwen, maar ook visdieven, een kluut, een grote stern en een kokmeeuw. Twaalf vogels zijn bemonsterd en deze testten positief op het hoogpathogene H5N1-virus. Ook uit andere delen van Zeeland (Vlissingen, Domburg, Koudekerke) zijn monsters ingestuurd, onder andere van dode zilvermeeuwen en een dode jan-van-gent, die eveneens positief testten. In Noord-Holland werd bij een bemonsterde levende buizerd eveneen het hoogpathogene H5N1-virus vastgesteld. Verder zijn er signalen van verhoogde sterfte waargenomen in de meeuwenkolonie op de Slijkplaat in het Haringvliet en in IJmuiden. De testuitslagen hiervan zijn nog niet bekend. Maandelijks wordt een overzicht van de uitslagen van de vogelgrieptesten gepubliceerd op de website van het DWHC.
Blijf melden
Het systematisch verzamelen van meer gegevens over vogelsterfte is bijna een jaar geleden gestart via het LiveAtlas-project. Die tellingen zijn nodig om nauwkeurigere uitspraken te kunnen doen over het verloop en de omvang van sterftepieken en over de impact ervan op populaties. Deelnemers aan het LiveAtlas-project worden aangemoedigd om te blijven tellen. Daarnaast blijft het doorgeven van losse meldingen van dode vogels mogelijk, onder andere via DWHC en Sovon. Bij die meldingen kan ook worden aangegeven of het dode dier wordt aangeboden voor onderzoek. In dat geval wordt door het DWHC direct contact opgenomen met de melder.
Voor het (laten) opruimen van dode dieren kan het beste contact worden gezocht met de terreinbeheerder of gemeente.
Voorzichtigheid geboden
Vogelgriep is een zoönose (zie dossier vogelgriep), wat betekent dat de ziekte mogelijk overdraagbaar is van dier op mens. Het is daarom belangrijk om voorzichtig te zijn bij het benaderen van zieke of dode wilde vogels en hygiënemaatregelen in acht te nemen. Dode dieren die worden aangeboden voor onderzoek moeten dubbel worden ingepakt. Raak de dieren niet aan. Een handleiding over het omgaan met wilde dieren met vogelgriep is te vinden op de site van de rijksoverheid: Leidraad omgang met wilde dieren met vogelgriep.
