Nieuws

Voedingsstoffen van een multiculturele stad: de kennis van tuinieren en het culinaire erfgoed van immigranten

Gepubliceerd op
13 november 2024

Dit project draait om hoe immigranten, met hun kennis van tuinieren en hun culinaire erfgoed, bijdragen aan de voedselomgeving van Amsterdam. Doel is het stimuleren van beleid dat erkent dat immigranten krachtige veranderingen in gang kunnen zetten en een belangrijke rol spelen in de voedseltransitie.

Tekstbron: Amsterdam Institute for Advanced Metropolitan Solutions

Een nieuwe manier van tuinieren in de stad

Voor dit project bekijken we hoe de kennis van tuinieren een essentieel aspect is van de eetcultuur van veel in Amsterdam wonende immigranten. We richten ons op het stadsdeel Nieuw-West, waar een groot aantal bewoners nog beschikt over de praktische kennis voor het verbouwen van voedsel die ze hebben opgedaan in hun land van herkomst.

Velen zien tuinieren ook als een ontspannende activiteit, en een manier om toegang te krijgen tot biologische producten van hoge kwaliteit. Maar het huidige tekort aan tuinen betekent dat slechts zeer weinig bewoners de mogelijkheid hebben hun eigen voedsel te verbouwen.

Centraal in ons onderzoek staan de Wereldgroentetuinen, een innovatieve groene onderneming in Nieuw-West die volkstuintjes verhuurt in een in onbruik geraakte commerciële kas. De klimatologische omstandigheden in deze (onverwarmde) kas maken het mogelijk om gewassen te verbouwen die in het algemeen minder goed gedijen in Nederland. Sopropo, kousenband, caigua, okra, tajerblad, paprika en meloen doen het uitstekend in de kas, evenals tomaten, Madame Jeanette-pepers, courgettes, bonen, kruiden, komkommers en pompoenen!

Een gemengde oogst: aubergine, kousenband, sopropo, Madame Jeanette
Een gemengde oogst: aubergine, kousenband, sopropo, Madame Jeanette

Steden zoeken naar manieren om tuinieren te stimuleren, maar hebben hierbij vaak te weinig oog voor het culinaire erfgoed van hun inwoners

De laatste jaren denken meer en meer steden in het mondiale noorden na over hun stedelijk voedselsysteem, en hoe ze hun inwoners in de toekomst duurzamer kunnen voeden. Stadstuinieren – en beleid dat dit stimuleert – speelt inmiddels een cruciale rol in de beoogde voedseltransitie.

Helaas hebben beleidsmakers in hun pogingen om een duurzamer voedsellandschap* te creëren vaak te weinig oog voor het verleden. En dat terwijl het stedelijk voedselbeleid juist de belangrijke rol zou moeten weerspiegelen die het culinaire erfgoed van immigranten van oudsher speelt, en zal blijven spelen, in de hervorming van onze voedselomgeving. De ontwikkeling van een echt inclusief voedsellandschap, met aandacht voor alle verschillende culinaire achtergronden, tradities en vaardigheden, is cruciaal voor toekomstig succes en welzijn van elke stad – in het bijzonder een multiculturele stad als Amsterdam.

De Wereldgroentetuinen zijn ook een plek waar mensen samenkomen en tips uitwisselen
De Wereldgroentetuinen zijn ook een plek waar mensen samenkomen en tips uitwisselen

Voor mij gaat dit project over verbinding. Over hoe je het verleden koppelt aan de toekomst. Met zijn lange migratiegeschiedenis beschikt Amsterdam over een wereld aan voedselkennis. Deze kennis hebben we dringend nodig om een andere voedseltoekomst te creëren. Als we het rijke culinaire erfgoed in de stad weten te mobiliseren, kan Amsterdam het voortouw nemen op weg naar een nieuw, duurzaam voedselsysteem.
Antonia Weiss, postdoctoraal onderzoeker aan de leerstoelgroep Rurale Sociologie (RSO) en Research Fellow aan het AMS Institute

Stadstuiniers en hun geschiedenis

Met financiële steun van het AMS Institute en de leerstoelgroep Rurale Sociologie van WUR, en in samenwerking met het lokale kunstenaarscollectief Cascoland, stellen we een aantal kastuintjes beschikbaar aan een groep bewoners van Nieuw-West. Via een combinatie van sociologische en historische methoden volgen we de inspanningen van deze tuiniers en analyseren we hun kennis van tuinieren in een biografische context. Dit biedt ons de mogelijkheid om hun groene creaties, tuinbouwvaardigheden en voedselkennis te koppelen aan hun persoonlijke levensverhalen.

Een andere aanpak: wat hopen we te bereiken?

Door de verschillende soorten waardevolle voedselkennis van Amsterdammers bloot te leggen en te koppelen aan historische migratieprocessen, hopen we met dit project een andere aanpak te stimuleren inzake de toekomst van voedsel in steden. Met behulp van onze waarnemingen en analyses willen we beleidsmakers wijzen op de noodzaak om stedelijke voedselstrategieën beter af te stemmen op de behoeften van mensen uit verschillende eetculturen. Ook willen we hen stimuleren om meer mogelijkheden voor stadstuinieren te ontwikkelen, met ruimte voor een breder scala aan gewassen die lokaal kunnen worden verbouwd.

Via onze bevindingen willen we stedelijke actoren inspireren om beter gebruik te maken van de kostbare kennis en creativiteit waarmee immigranten het stedelijke voedsellandschap kunnen helpen transformeren, en deze beleidsmakers helpen inzien dat immigranten belangrijke stakeholders zijn in de voedseltransitie.

*(Voedsellandschap: de locaties en ruimten waar mensen voedsel kopen, voedsel bereiden, over voedsel praten, of in het algemeen een bepaalde betekenis aan voedsel ontlenen)