Nieuws
Sijmen Schoustra benoemd tot persoonlijk hoogleraar microbiële ecosystemen aan WUR
Onderzoeker Sijmen Schoustra is door het College van Bestuur van Wageningen University & Research (WUR) benoemd tot persoonlijk hoogleraar binnen het Laboratorium voor Erfelijkheidsleer. Met zijn leerstoel richt hij zich op de ecologie en evolutie van microbiële ecosystemen. Hij gebruikt bacteriën en schimmels als model om te begrijpen waarom sommige ecosystemen veerkrachtig zijn en andere instorten bij veranderende omstandigheden.
“Micro-organismen volgen dezelfde regels als grotere ecosystemen, maar zijn eenvoudiger te bestuderen. We onderzoeken hoe ecologische en evolutionaire processen bepalen in hoeverre een netwerk van soorten zich kan aanpassen aan veranderingen, zoals temperatuurverschillen of schommelingen in de aanwezigheid van voedingsstoffen” legt Schoustra uit. “Met ons onderzoek leren we stabiliteit van ecosystemen te begrijpen, maar bijvoorbeeld ook hoe we voedsel beter en veiliger kunnen maken.”
Van theorie naar experiment
Er is vooral theoretische kennis over hoe soorten met elkaar en hun omgeving omgaan. Dit wordt eco-evolutionaire dynamiek genoemd: het samenspel tussen ecologische processen en evolutionaire veranderingen. Experimenteel onderzoek is schaars. Het onderzoek van Schoustra brengt daar verandering in door in zowel het laboratorium als het veld te werken. “Voor ons onderzoek maken we gebruik van traditioneel gefermenteerd Afrikaans voedsel en dood plantaardig materiaal,” vertelt Schoustra. “Dit maakt het mogelijk om wetenschappelijke ideeën direct te testen en door te vertalen naar praktische toepassingen.”
Samenwerking met lokale gemeenschappen
In Zambia werken de onderzoekers samen met lokale producenten van mabisi, een traditionele gefermenteerde melkdrank die zeer geliefd is bij de plaatselijke bevolking. Het natuurlijke ecosysteem van bacteriën en gisten in mabisi vormt een stabiel netwerk dat zich goed aanpast aan wisselende omstandigheden, zoals de omgevingstemperatuur. Door lokale kennis te combineren met wetenschappelijke methodes, ontstaat nieuw inzicht in de houdbaarheid, smaak en gezondheidsvoordelen van voedsel.
Belangrijke rol voor vrouwen
“Vrouwen zijn vaak de drijvende kracht achter traditionele fermentatie van mabisi. Ze beheren de waardeketens - van productie tot verkoop - en bezitten de traditionele kennis voor de productie van de drank,” zegt Schoustra. “Zo spelen vrouwen een belangrijke rol in lokale economieën in Zambia. Ons onderzoek draagt dan ook niet alleen bij aan voedselveiligheid, maar versterkt daarnaast het vrouwelijk ondernemerschap in Afrika.”
Over Sijmen Schoustra
Sijmen Schoustra werd geboren in Den Haag. Hij studeerde levensmiddelentechnologie en deed promotieonderzoek in Wageningen en postdoctoraal werk in Canada. Vanaf 2011 is hij werkzaam voor Wageningen University & Research, sinds 2014 is hij tevens als gastdocent verbonden aan de Universiteit van Zambia. Per 1 juni 2025 is Schoustra benoemd tot persoonlijk hoogleraar Microbiële ecosystemen aan WUR.
Beleid en praktijk
Een spin-off van het onderzoek van Sijmen Schoustra is een project rond schimmelresistentie tegen azool-antischimmelmiddelen. De resultaten hebben geleid tot nieuwe richtlijnen op nationaal en Europees niveau. Daarmee worden azolen gerichter ingezet, wat het ontstaan van resistente schimmels tegengaat en kwetsbare patiënten beschermt.
Belangrijke bijdrage
"Sijmen is een waardevolle kracht binnen de leerstoelgroep Erfelijkheidsleer”, zegt leerstoelhouder Bas Zwaan. “Hij speelt een centrale rol in het toepassen van evolutionaire kennis om maatschappelijke uitdagingen op te lossen. Zijn passie en heldere visie om fundamenteel biologisch onderzoek te vertalen naar de samenleving blijken uit zijn onderzoek, onderwijs en publieksactiviteiten. Omdat zijn werk meerdere onderzoeksgroepen binnen Wageningen University & Research verbindt, levert hij een belangrijke bijdrage aan de ambities van WUR."
Het onderzoek van de leerstoelgroep van Schoustra verbindt fundamentele wetenschappelijke vragen met thema’s als voedselveiligheid, gezondheid en economische ontwikkeling. Dit gebeurt in nauwe samenwerking met partners in Afrika, Nederland en daarbuiten.