De uitdaging van loslopende katten: hoe studenten Wageningen hielp aan een beter inzicht

Sociale en ecologische uitdaging

De Master WUR-studenten – Jenna, Sabīne, Davine, Noa, Elina en Mila – namen deze sociale en ecologische uitdaging op zich als onderdeel van hun Academic Consultancy Training (ACT)-project. De lokale afdeling van D66 vroeg hen zich in het probleem te verdiepen en mee te denken over een eerlijke, praktische aanpak. Wat begon als een academisch adviesproject, groeide uit tot een diepgaande verkenning van een lopende maatschappelijke kwestie in Wageningen: hoe het plezier van kattenbezit in balans te brengen met de verantwoordelijkheid van de stad om biodiversiteit te beschermen en een vreedzame leefomgeving te behouden.

Vrij rondlopende huiskatten leven vaak op de grens van woonwijken en natuur, maar hun aanwezigheid brengt uitdagingen met zich mee. Katten zijn immers van nature jagers. In een stad omgeven door natuurgebieden en groene zones heeft hun drang om vogels en kleine zoogdieren op te jagen ecologische gevolgen. De bezorgdheid over de afname van vogelpopulaties en verstoorde leefgebieden in Nederland groeit. Naar schatting worden jaarlijks 141,5 miljoen dieren gedood door huiskatten (Knol, 2015; Trouwborst & Somsen, 2020).

Vrij rondlopende katten lopen ook een groter risico om te verdwalen. In Nederland worden jaarlijks meer dan 60.000 katten als vermist opgegeven (Ministerie van LNV, 2023). Dit raakt zowel het welzijn van de katten als van hun eigenaren en kost gemeenten en dierenopvangcentra ongeveer €4,8 miljoen per jaar (Ministerie van LNV, 2023). Tegelijkertijd uitten sommige bewoners zorgen over kattenpoep in hun tuin, nachtelijk gekrijs en vechtpartijen tussen zwerfkaters en huiskatten. Bovendien hebben vrij rondlopende katten vaker te maken met ziektes dan katten die uitsluitend binnen leven. Maar katten hebben ook hun verdedigers: mensen die hen zien als onderdeel van het landschap, als vrijbuiters die het gemeenschapsleven verrijken.

Praktische aanbevelingen voor kattenbeheer

Om deze uiteenlopende kwesties aan te pakken, ging de multidisciplinaire studentenwerkgroep in gesprek met de gemeenschap en lokale beleidsmakers. Ze bestudeerden wetenschappelijke literatuur over biodiversiteitsbehoud, dierenwelzijn en beleidskaders, en interviewden bewoners, dierenwelzijnsorganisaties en beleidsmakers om verschillende perspectieven te verzamelen. Op basis van hun analyse ontwikkelde het team praktische aanbevelingen voor de opdrachtgever. Belangrijke suggesties waren onder andere voorlichtingscampagnes over verantwoord huisdierenbezit en burgerfora om de dialoog voort te zetten. Ook stelden zij grootschalige castratie-/sterilisatie- en chipprogramma’s voor katten voor.

Dankzij hun werk heeft de gemeente Wageningen nu een beter inzicht in het probleem – én een route vooruit. Hun aanbevelingen zijn inmiddels besproken in de gemeenteraad en zullen worden meegenomen in de Biodiversiteitsplannen van Wageningen.

“Het ACT-team hielp ons het probleem helder te definiëren en begrijpen,” aldus Gerwin Beukhof, steunfractielid van D66 Wageningen. “Ze boden inzicht in verschillende perspectieven en gaven richting in een soms controversieel debat.”

Wetenschappelijke waarde voor de samenleving

Het project – “Maatschappelijk debat over vrij rondlopende huiskatten in Wageningen en hun impact op overlast en natuurschade” – won begin mei de Academic Consultancy Training Award 2025. De ACT Award is een jaarlijkse prijs voor het studententeam dat er het best in slaagt om via interdisciplinair advieswerk wetenschappelijk onderbouwde waarde voor de samenleving te creëren. Bovendien draagt dit studentenproject ook bij aan het Learning Ecosystem van Wageningen, dat tot doel heeft om oplossingen voor maatschappelijke uitdagingen in de regio te versnellen.

- Helaas, uw cookie-instellingen zijn zodanig dat de Video niet getoond kan worden - pas uw permissie voor cookies aan