Nieuws

Koeien & Kansen ondernemers leggen focus op graslandmanagement

Gepubliceerd op
3 december 2021

Koeien & Kansen-ondernemers stellen jaarlijks met hun adviseur een bedrijfsontwikkelingsplan (BOP) op. In de plannen voor 2021 hebben de deelnemers een breed scala aan maatregelen opgenomen. Er zijn in totaal 55 verschillende maatregelen geformuleerd om de gestelde bedrijfsdoelen te halen. De focus ligt dit jaar vooral op bodem en gewas, waarbij speciale aandacht voor graslandmanagement.

Binnen het project Koeien & Kansen zijn verschillende doelen op het gebied van milieu, klimaat, efficiëntie, opbrengst en maatschappelijk ondernemen vastgesteld. De meeste doelen zijn bedrijfsspecifiek omdat ze afhankelijk zijn van de structuur van het bedrijf, de grondsoort en/of de bedrijfsvoering. Maar een aantal doelen zijn voor alle bedrijven gelijk. Het gaat dan om ruw eiwit in het rantsoen, percentage eiwit van eigen land en de broeikasgasemissie per kilogram meetmelk. Welke doelen voor het gemiddelde Koeien & Kansen-bedrijf gelden, laat tabel 1 zien.

Tabel 1: Doelen Koeien & Kansen bedrijven in 2021
Kengetal Eenheid Gemiddeld doel 2021
Algemene projectdoelen
RE-rantsoen g RE/kg ds <155
Eiwit eigen land % (incl. aankoop uit de regio) >65
Ammoniakemissie kg NH3 / ha <62
Broeikasemissie incl. allocatie naar melk gr CO2-eq./kg FPCM <1200
Methaanemissie pensfermentatie kg CH4/1000 kg melk <16,6
kg N / ha <152
Bedrijfsspecifieke doelen: % >27
Efficiëntie voeding P % >35
Melk per kg fosfaat kg >209
Voerefficiëntie veestapel kg FPCM / kg ds >1,20
BEX winst N % >4
BEX winst P Mestafzet % >21
Efficiëntie voeding P % >37
Voerefficiëntie veestapel kg FPCM / kg ds >1.21
Grasopbrengst kg ds / ha >11946
Maisopbrengst kg ds / ha >15909
Overschot P2O5 kg / ha 0
Beweiding melkkoeien uur / jaar >934

Maatregelen om doelen te halen

Nadat voor een bedrijf helder is welke doelen het wil nastreven, wordt binnen het bedrijfsontwikkelingsplan (BOP) een route uitgestippeld om deze doelen te halen. Ieder bedrijf formuleert daarin zijn eigen pakket met maatregelen. In de bedrijfsontwikkelingsplannen van 2021 hebben de Koeien & Kansen-bedrijven samen 55 verschillende maatregelen opgeschreven. Vijftien maatregelen gaan over het veemanagement, 28 maatregelen over bodem en gewas en 12 maatregelen vallen in de categorie “overig”.

Veemaatregelen

In figuur 1 staan de veemaatregelen die de Koeien & Kansen-bedrijven willen nemen om de bedrijfsdoelen te halen. De meeste maatregelen zijn slechts eenmaal genoemd, door 1 melkveehouder dus. Maar er zijn ook een aantal maatregelen die vaker voorkomen. 3 bedrijven willen de melkproductie van de koeien verhogen (1 bedrijf wil deze overigens verlagen). Vruchtbaarheid verbeteren, stikstofefficiëntie verbeteren en minder krachtvoer voeren zijn allemaal door twee bedrijven als maatregel in het BOP genoemd. Maatregelen die slechts 1 keer genoemd zijn, hebben betrekking op het rantsoen, de diergezondheid of het jongveemanagement.

Figuur 1: Beschreven maatregelen vee in bedrijfsontwikkelingplannen (BOP) Koeien & Kansen-bedrijven 2021
Figuur 1: Beschreven maatregelen vee in bedrijfsontwikkelingplannen (BOP) Koeien & Kansen-bedrijven 2021

Bodem en gewas

Figuur 2 laat zien dat de bedrijven veel maatregelen over bodem en gewas in de BOP hebben opgenomen. Na de droge jaren met een lage grasopbrengst is het verhogen van de grasopbrengst een maatregel die het meest vaak genoemd is, maar liefts 6 keer. De andere maatregelen die meerdere malen genoemd zijn, gaan ook over grasland zoals meer grasland verbeteren, inzaaien grasklaver, verbeteren voederwinning en meer weiden. Ook bij de maatregelen die 1 keer genoemd zijn speelt het graslandmanagement en het meer en beter kunnen weiden regelmatig een rol. Tenslotte worden maatregelen om de bemesting te verbeteren en de grondgebondenheid te vergroten vaker genoemd, evenals de manier waarop maïs wordt geteeld. Bedrijven willen bij maïs gaan werken met tussenteelt, andere manier van inzaaien of toepassen van niet kerende grondbewerking.

Figuur 2: Beschreven maatregelen bodem en gewas in bedrijfsontwikkelingplannen (BOP) Koeien & Kansen-bedrijven 2021
Figuur 2: Beschreven maatregelen bodem en gewas in bedrijfsontwikkelingplannen (BOP) Koeien & Kansen-bedrijven 2021

Overige maatregelen

Naast maatregelen voor vee of bodem en gewas, hebben bedrijven in hun BOP nog overige maatregelen benoemd die over verschillende onderwerpen gaan. Twee bedrijven willen de ammoniakuitstoot verlagen en twee bedrijven zijn van plan te groeien. Eén bedrijf wil juist verbreden en andere bedrijven willen verder nadenken over hun toekomst zoals hoe het bedrijf opvolging kan vinden of dat buiten de deur werken een optie kan zijn. Naast deze plannen voor de toekomst van het bedrijf staan in de BOP ook bouwplannen voor verbetering windmolenpad, renovatie gebouwen, opvang voor perssap maïs en het bouwen van een stalsysteem met gescheiden mest. Tenslotte willen sommige ondernemers zoeken naar manieren om nog efficiënter te worden, hun cijfers beter monitoren of topzuivel leverancier worden.

Focus

De Koeien & Kansen ondernemers kiezen voor het toepassen van verschillende maatregelen om hun bedrijfsdoelen te halen. Maar liefst 55 maatregelen zijn benoemd in de verschillende BOP. In dit plan is per ondernemer een beperkt aantal genoemd waar ze zich het komende jaar op gaan richten. Dat wil niet zeggen dat ze geen aandacht hebben voor de andere maatregelen die niet benoemd zijn. In veel gevallen hebben ze zich hier in het verleden al op gericht of zit de aandacht hiervoor al in de normale bedrijfsvoering verweven. In 2021 ligt op een groot aantal bedrijven de focus van de maatregelen bij bodem en gewas en dan vooral de verbetering van het graslandmanagement. Hierbij zijn een hogere grasopbrengst en meer of beter weiden op veel bedrijven belangrijke speerpunten.