Project

Dynamisch hoog peil tegen verzakking op veengronden

De Nederlandse veenweidegebieden worden gekenmerkt door bodemdaling, veroorzaakt door veenafbraak en inklinking van de bodem.

Veen breekt af door intreding van zuurstof in de bodem en is voornamelijk gerelateerd aan het dalen van de grondwaterstand in de zomer. Hoge slootpeilen beschermen het veen langer tegen afbraak en zijn zodoende maatschappelijk gewenst. Het is echter lastig boeren bij hoge peilen en de kosten zijn aanmerkelijk hoger. Dit benadeelt het economisch bedrijfsresultaat. Het tijdelijk verlagen van het slootpeil, op het moment dat je als boer het land op wilt, kan het nadeel beperken. Op het melkveeproefbedrijf Zegveld loopt een tweejarig experiment naar dynamisch peilbeheer met als uitgangspunt een hoog slootpeil van ongeveer 15 à 20 cm –maaiveld. Onderzocht wordt of deze vorm van peilbeheer uit te voeren is en of dit het gewenste effect brengt.

Waterrad

Gebruikelijk is een verlaagd slootpeil ten gunste van de landbouw dat alleen verhoogd wordt wanneer de kans op overlast beperkt is (zomerpeil). In het genoemde experiment draaien we dit principe om; we gaan uit van een hoog slootpeil en verlagen dit alleen wanneer dit voor maaien of weiden vereist is. Daarbij wordt het water niet uitgeslagen op het boezemwater, maar zoveel mogelijk binnen het bedrijf gehouden. In feite wordt water rondgepompt tussen kavels vooruitlopend op het landgebruik. Met een zogenaamd waterrad, dat draait op zonne-energie, wordt het water weggepompt (zie afbeelding).

De volgende slootpeilen worden vergeleken:

  1. Vast hoog peil (slootpeil 15 cm -mv)
  2. Dynamisch hoog peil; winter- en zomerpeil van 15 cm -mv met incidentele verlagingen tot 50 cm -mv
  3. Dynamisch peil; winterpeil van 50 cm -mv en zomerpeil van -15 cm met incidentele verlagingen tot 50 cm -mv
  4. Vast laag peil (slootpeil 50 cm -mv)

Bij de varianten 2 en 3 wordt in het zomerhalfjaar het peil tijdelijk verlaagd wanneer het grondgebruik dit vereist. Onderzocht wordt of onderwaterdrains het effect van het peilbeheer op de grondwaterstand vergroten. Onderwaterdrains zijn drains die onder het slootpeil liggen in plaats van daarboven, en hebben zodoende zowel een drainerende als een infiltrerende werking. Eerder onderzoek op Zegveld liet zien dat door infiltratie de grondwaterstand in de zomer minder daalt, waardoor de maaivelddaling in potentie halveert.

Uitvoerende instellingen

Wageningen UR Livestock Research, Melkveeproefbedrijf Zegveld van Wageningen UR en Alterra

Financier

Provincie Utrecht en Productschap Zuivel

Nieuws

Producten

Projectleider

Idse Hoving (Wageningen UR Livestock Research)

tel: 0320-293458